در دهه های اخیر با توجه به محدودیت های سوخت های فسیلی و ناترازی انرژی، استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر برای تولید برق در کشور گسترش یافته است. با پیشرفت‌های تکنولوژی و افزایش آگاهی در مورد تغییرات آب و هوایی و الزامات قانونی برای صنایع کاربرد انرژی خورشیدی و سرمایه گذاری در نیروگاه های خورشیدی در حال گسترش است. در این مقاله به بررسی کاربردهای نیروگاه‌های خورشیدی بر اساس میزان تولید برق و راه اندازی و احداث نیروگاه خورشیدی و انواع روش های سرمایه گذاری در نیروگاه خورشیدی و انواع قراردادهای فروش برق می پردازیم.
در این مقاله قصد داریم تا به دسته بندی کاربرد نیروگاه های خورشیدی بر اساس ظرفیت و بر اساس نوع کاربرد بپردازیم:
- کاربرد انرژی خورشیدی بر اساس نوع کاربرد
- کاربرد انرژی خورشیدی بر اساس نوع قرارداد
کاربرد انرژی خورشیدی بر اساس نوع کاربرد
کاربردهای خانگی
سیستم‌های خورشیدی خانگی، معمولاً با ظرفیت زیر 10 کیلووات، برای تأمین بخشی یا تمام نیازهای انرژی خانواده‌ها طراحی شده‌اند. این سیستم‌ها در صورت وجود شبکه برق می‌توانند به صورت On-Grid (متصل به شبکه برق) متصل شوند و یا در صورت عدم وجود شبکه برق به صورت مستقل از شبکه برق (Off-Grid) کار کنند که در این صورت توصیه می شود از باطری برای ذخیره برق در روز و استفاده در شب استفاده شود .
کاربردهای اداری و تجاری
در مجتمع ها (مسکونی، اداری و تجاری) و همچنین صنایع با دیماند کمتر از 1 مگاوات نیز نصب نیروگاه های خورشیدی جهت تامین بارهای عمومی و همچنین مدیریت مصرف در زمان پیک کاربرد دارد .
روش های سرمایه گذاری در نیروگاه خورشیدی
راه اندازی و احداث نیروگاه خورشیدی، یکی از روش های سرمایه گذاری در انرژی های تجدیدپذیر است. در این مقاله به بررسی انواع روش های سرمایه گذاری در نیروگاه خورشیدی و انواع قراردادهای فروش برق می پردازیم. با ما همراه باشید.
به طور کلی برای سرمایه گذاری در نیروگاه خورشیدی می توان به 5 روش زیر اقدام کرد:
1. در صنایع با دیماند بالای 1 مگاوات (ماده 16 قانون جهش تولید دانش بنیان)
مطابق این ماده واحدهای صنعتی با قدرت مصرفی بیش از یک مگاوات مکلف هستند از سال 1402 سالانه 1% تا سال پنجم حداقل به میزان 5% از برق مصرفی خود را از طریق احداث نیروگاه های تجدیدپذیر تامین نمایند . (جهت مشاهده قانون مذکور و محاسبه ظرفیت نیروگاه خورشیدی مورد نیاز کلیلک نمایید).
2. احداث نیروگاه تجدیدپذیر با استفاده از ساز و کار تهاتر انرژی صنایع (خودتامین)
ناترازی برق و گاز ایجاد شده طی سال های اخیر صنعتگران را در فصول گرم و سرد سال با چالش جدی مواجه نموده است. از این رو وزارت نیرو جهت رفع این چالش از طریق مشارکت صنایع پر مصرف در احداث نیروگاه های تجدیدپذیر اقدام به تهاتر برق تولیدی از این قبیل نیروگاه ها نموده است مطابق مصوبه شماره 1401/35078/20/100 مورخ 1401/04/11 وزارت نیرو صنایعی که اقدام به احداث نیروگاه تجدیدپذیر در هر نقطه از کشور نمایند، به میزان برق تولیدی نیروگاه،(در بازه زمانی 8 تا 24 ساعت) بنا به درخواست صنعت، برق هموار در نقطه مصرف دریافت خواهند کرد که این برق مشمول قطع و محدودیت شبکه نخواهد شد.
4. احداث نیروگاه تجدیدپذیر جهت تامین برق مراکز استخراج رمز ارز
با توجه به ابلاغ قانونی در خصوص برق مصرفی رمز ارزها، این مصرف کنندگان می توانند برق مورد نیاز خود را یا از طریق احداث نیروگاه های خورشیدی و یا از طریق تابلوی سبز بورس تهییه نمایند.
5. احداث نیروگاه تجدیدپذیر جهت عرضه برق در تابلوی سبز بورس انرژی
متقاضیان احداث نیروگاه تجدیدپذیر می توانند مطابق با دستورالعمل ” عرضه و تبادل برق تجدیدپذیر در بورس انرژی” ضوابط و مقررات تعیین شده، تمام یا بخشی از برق تولیدی خود را در تابلوی سبز بورس انرژی به صورت فیزیکی عرضه نمایند. ساز و کار تعیین نرخ فروش برق در بورس انرژی بر مبنای عرضه و تقاضا می باشد که متقاضیان آن صنایع مشمول ماده 16 قانون جهش تولید دانش بنیان، مراکز استخراج رمز دارایی ها و دستگاه های اجرایی مجاز به خرید برق مورد نیاز خود از این بازار و بهره مندی از مزایای آن از جمله معافیت اعمال برنامه های مدیریت مصرف وزارت نیرو می باشند.
6. احداث نیروگاه خورشیدی در شهرک های تخصصی خورشیدی
متقاضیان حقیقی و حقوقی دارای زمین شخصی یا دارای زمین در شهرک های صنعتی می توانند بر اساس آیین نامه اجرایی ماده 61 قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی (مصوب هیئت وزیران به شماره 153440/ت52375هـ مورخ 1394/11/14) اقدام به احداث نیروگاه خورشیدی تا ظرفیت حداکثر 3 مگاوات نمایند.
مدت قرارداد خرید تضمینی برق این نوع نیروگاه ها 20 ساله و با نرخ ابلاغی که مشمول تعدیل نیز می گردد، خریداری خواهد شد.
7. صادرات برق تجدیدپذیر
یکی دیگر از روش های سرمایه گذاری در نیروگاه خورشیدی، صادرات برق تجدیدپذیر به کشورهای همجوار است.
انواع قراردادهای خرید و فروش برق
احداث نیروگاه خورشیدی با استفاده از ظرفیت ماده 12 قانون رفع موانع تولید
مطابق ماده 12 قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر، دولت مکلف است به سرمایه گذارانی که کالا یا خدمات ارائه شده آنها منجر به صرفه جویی سوخت می گردد، میزان سوخت صرفه جویی شده را تا سقف اصل و سود سرمایه گذاری پرداخت نماید.
بر همین اساس مصوبه شماره 17196 مورخ 1401/01/20 از شورای اقتصاد جهت احداث 4000 مگاوات نیروگاه خورشیدی دریافت گردید که مطابق آن سرمایه گذاران حقوقی پس از ارزیابی کیفی در فرآیند مناقصه ای وارد می شوند که سقف نرخ آن 6/9 سنت دلار به ازای هر کیلووات ساعت می باشد که برای مدت 6 سال به سرمایه گذاران پرداخت می گردد. در صورت درخواست سرمایه گذار، امکان دریافت کل ارزش سوخت صرفه جویی شده طی مدت 4 سال در ازای ارائه تضامین لازم امکان پذیر می باشد. پس از طی دوره شش ساله، سرمایه گذار می تواند از برق تولیدی خود مطابق مقررات جاری وزارت نیرو منتفع گردد.
قرادادهای خرید تضمینی (ماده 61)
در این حالت سرمایه گذاران در حوزه تولید برق می توانند برق تولیدی نیروگاه خود را از طریق این بند قانونی و با عقد قرارداد ریالی به مدت 20 سال فروش نمایند .
| نوع قرارداد | مزایا | چالش ها | مناسب چه کسانی است؟ |
| خرید تضمینی برق تجدیدپذیر با استفاده از ظرفیت ماده 61 قانون اصلاح الگوی مصرف | 1. اطمینان خاطر سرمایه گذاران از خرید برق تولیدی ب مدت 20 سال
2. تعدیل سالیانه نرخ خرید تضمینی برق متناسب با تورم و شاخص های اقتصادی ابتدای سال 3. امکان عرضه تا100 درصد برق قابل تولید به صورت عرضه فیزیکی/ گواهی تولید برق تجدید پذیر در بورس انرژی پس از طی مراحل اخذ مجوز از ساتبا 4. اختصاص زمین منابع طبیعی در صورت داشتن شرایط مورد 3 برای ظرفیت بالای 3 مگاوات
|
1. فروش تضمینی به نرخ ریالی( البته قسمت عمده با نرخ تعدیل پوشش داده می شود.)
2. ارزیابی توانایی متقاضی برای سرمایه گذاری توسط ساتبا |
1. مناسب افراد حقیقی
2. شرکت های با دیماند پایین زیر 3 مگاوات 3. شرکت های مستقر در در شهرک تخصصی خورشیدی، شهرک های صنعتی و زمین های شخصی |
| احداث نیروگاه خورشیدی با استفاده از ظرفیت ماده 12 | 1. فروش تضمینی به صورت ارزی
2. تضمین بازگشت سرمایه تا 5 سال 3. با توجه به موارد 1 و 2 امکان دریافت تسهیلات ارزی بیشتر است. 4. اختصاص زمین منابع طبیعی |
1. استفاده از این روش منوط به اخذ مجوز ساتبا از شورای اقتصاد
2. این نوع سرمایه گذاری نرخ تعدیل ندارد 3. اخذ تضامین متعدد در مراحل برگزاری مناقصه، عقد قرارداد خرید تضمینی، احداث، بهره برداری و حسن انجام کار 4. ارزیابی توانایی متقاضی برای سرمایه گذاری توسط ساتبا
|
1. شرکت های حقوقی با توانایی بالای سرمایه گذاری
|
نتیجه گیری
استفاده از انرژی های پاک همچون نیروگاه های خورشیدی به کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و وابستگی کمتر به سوخت های فسیلی، مزایای قابل توجهی دارند. از سویی با توجه به قوانین موجود، استفاده از نیروگاه خورشیدی برای صنایع به یک فرصت عالی برای سرمایه گذاری تبدیل شده است.
انرژی خورشیدی به عنوان یک منبع انرژی پاک و البته پایدار، نقش مهمی در سال های آینده خواهد داشت.
ما در گروه کیفیت کلیه خدمات احداث نیروگاه خورشیدی از خدمات فنی مهندسی تا تامین تجهیزات و اجرای پروژه با شما هستیم. برای مشاوره تخصصی با ما تماس بگیرید.
